മാർപാപ്പയെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന പ്രക്രിയയെ 'കോൺക്ലേവ്' എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്. ഇത് വളരെ രഹസ്യവും സങ്കീർണ്ണവുമായ ഒരു പ്രക്രിയയാണ്. പ്രധാനമായും താഴെ പറയുന്ന ഘട്ടങ്ങളിലൂടെയാണ് മാർപാപ്പയെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത്:
* ഒത്തുചേരൽ: മാർപാപ്പയുടെ മരണശേഷം, 80 വയസ്സിൽ താഴെയുള്ള കർദ്ദിനാൾമാർ വത്തിക്കാനിൽ ഒത്തുചേരുന്നു. ഇവരെ 'കർദ്ദിനാൾ ഇലക്ടർമാർ' എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്.
* പ്രാരംഭ ചർച്ചകൾ: തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് മുന്നോടിയായി കർദ്ദിനാൾമാർ പൊതുവായ കാര്യങ്ങൾ ചർച്ച ചെയ്യുകയും ഓരോരുത്തരുടെയും അഭിപ്രായങ്ങൾ പങ്കുവെക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
* സിസ്റ്റിൻ ചാപ്പലിൽ പ്രവേശനം: പിന്നീട് കർദ്ദിനാൾമാർ സിസ്റ്റിൻ ചാപ്പലിൽ പ്രവേശിക്കുകയും പുറം ലോകവുമായി യാതൊരു ബന്ധവുമില്ലാതെ അവിടെ താമസിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
* രഹസ്യ ബാലറ്റ് വോട്ടെടുപ്പ്: ഓരോ കർദ്ദിനാളും തങ്ങൾ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്ന വ്യക്തിയുടെ പേര് രഹസ്യമായി ബാലറ്റിൽ എഴുതുന്നു. ഓരോ ദിവസം 4 വോട്ടെടുപ്പുകൾ വരെ നടക്കാം (രണ്ടെണ്ണം രാവിലെ, രണ്ടെണ്ണം വൈകിട്ട്) – വരെ ഒരാൾ തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്നതുവരെ.
* ഭൂരിപക്ഷം: പുതിയ മാർപാപ്പ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടണമെങ്കിൽ മൂന്നിൽ രണ്ട് ഭൂരിപക്ഷം (2/3) വോട്ടുകൾ നേടണം.
* പുക സിഗ്നലുകൾ: വോട്ടെടുപ്പിന് ശേഷം ബാലറ്റുകൾ കത്തിക്കുന്നു. ഭൂരിപക്ഷം ലഭിച്ചില്ലെങ്കിൽ കറുത്ത പുക ചിമ്മിനിയിലൂടെ പുറത്തുവരും. പുതിയ മാർപാപ്പയെ തിരഞ്ഞെടുത്താൽ വെളുത്ത പുകയായിരിക്കും പുറത്തുവരുന്നത്.
വെളുത്ത പുക കണ്ടാൽ, തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട കർദ്ദിനാളിനോട് മാർപാപ്പ സ്ഥാനം സ്വീകരിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് ചോദിക്കും. “
Acceptasne electionem de te canonice factam in Summum Pontificem?” (നിനക്കായി മാർപാപ്പയായി നിയമിച്ച ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് നീ സ്വീകരിക്കുന്നുണ്ടോ?) അദ്ദേഹം സമ്മതിക്കുകയാണെങ്കിൽ, പുതിയ മാർപാപ്പയെ പ്രഖ്യാപിക്കും. അദ്ദേഹം സമ്മതം പറയുമ്പോൾ, പിന്നെ ചോദിക്കുന്നു: “Quo nomine vis vocari?” (നീ ഏത് പേരിൽ വിളിക്കപ്പെടണം?)
പിന്നെ പുതിയ മാർപാപ്പ ആ പേര് സ്വീകരിക്കുകയും ഔദ്യോഗികമായി അത് പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ചെയ്യും.
* പ്രഖ്യാപനം: സെന്റ് പീറ്റേഴ്സ് ബസിലിക്കയുടെ കൊളോണഡനൽ ബാൽക്കണിയിൽ നിന്ന് കർദ്ദിനാൾ ഡീക്കൺ പുതിയ മാർപാപ്പയെ ലോകത്തിന് മുന്നിൽ പ്രഖ്യാപിക്കും ('ഹാബെമസ് പാപ്പം' - "ഞങ്ങൾക്ക് ഒരു മാർപാപ്പയുണ്ട്"). Habemus Papam!
ഈ പ്രക്രിയ നൂറ്റാണ്ടുകളായി പിന്തുടരുന്നതും വളരെ ഗൗരവത്തോടെ കാണുന്നതുമാണ്. പരിശുദ്ധാത്മാവിൻ്റെ പ്രചോദനത്താൽ പുതിയ മാർപാപ്പ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുമെന്ന് കത്തോലിക്ക സഭ വിശ്വസിക്കുന്നു.